28 Eylül 2009
*.widget Uzantısının Tanıtılması
Hali hazırda geliştiriyor olduğumuz widget' ları *.widget uzantılı kaydedip emulatör dışında gerçek bir cihazda test etmeye çalıştığımızda *.widget uzantısının sistem tarafından tanınmadığını, widgetinstaller tarafından çalıştırılmadığını görmekteyiz.
Windows Mobile 6.5 emulatörlerinde bu tanımlama yapılmış olmasına rağmen şu aşamada kurulan ROM' lar üzerinde yapılan denemelerde *.widget uzantısının tanınmadığı görülmektedir.
Bunun önüne geçebilmek için Visual Studio Remote Tools içerisinde bulunan Remote Registry Editor aracı ile takılı olan cihazımıza bağlanmak ve registry' si içerisine aşağıda tanımlı olan key' leri yazmamız gerekmektedir.
[HKEY_CLASSES_ROOT\riapp]
"EditFlags"=dword:00010000
[HKEY_CLASSES_ROOT\riapp\Shell\Open\Command]
@="wmwidgetinstaller.exe %1"
(@ İşareti Default Key olarak isimlendirilen key' i temsil etmektedir)
(EditFlags dword Değeri)
riapp altında sırasıyla Shell -> Open -> Command key' i altında tanımlı olan Default Key değeri.
Windows Mobile 6.5 – Widget System State
Windows Mobile 6.5 üzerinde geliştirilen widget’ larda yararlanılabilecek bir başka nokta ise bir önceki yazımızda ifade ettiğimiz “widget” javascript objesi üzerinden oluşturulabilecek SystemState objesidir. SystemState objesi vasıtasıyla geliştirdiğiniz widget’ lar içerisinden “bazı belirli” sistemsel özelliklerin değerlerine ulaşabilir, bu değerlerin değiştiğini algılayabilir ve istenilen kod bloklarını çalıştırabilmektesiniz. Aşağıdaki listede SystemState objesi üzerinden ulaşılabilecek değerlerin bir listesi listelenmiştir.
CradlePresent – Cihazın “cradle” (cihazın bilgisayarınız ile olan fiziksel bağlantısı) üzerine takılıp takılmadığının değerini döndürür.
DisplayRotation – Ekranın anlık görüntüsünün kaç derecelik bir açıyla gösterildiğinin değerini döndürür. (0 – 360 Derece Arası)
PhoneHomeService – Cihazın anlık network ile kayıtlı olup olmadığının değerini döndürür.
PhoneOperatorName – Cihazın anlık network (operatör) isim değerini döndürür.
PhoneRomaing – Cihazın anlık olarak “Roaming (Yurtdışında farklı bir operatör üzerinden bağlantı)” içerisinde olup olmadığının değerini döndürür.
PhoneSignalStrength – Cihazın operatör ile arasındaki bağlantı kalitesinin değerini yüzdelik olarak döndürür.
PowerBatteryState – Cihazın anlık batarya güç değerini düşük, güçlü, orta şeklinde tanımlı değerlerinin numerik karşılıklarını döndürür.
PowerBatteryStrength – Cihazın anlık batarya güç değerini yüzdelik değer olarak döndürür.
Sıra geldi widget’ ı çalıştıracak olduğumuz fiziksel mobil cihazımız üzerinde widget üzerinden bu değerlerin alınmasına. Konfigurasyon dosyamız daha önceki yazımızda olduğu gibi aşağıdaki şekilde tanımlanmış, config.xml isim ve dosya uzantısıyla kaydedilmiştir. Konfigürasyon (manifest) dosyasının dışında, bu dosya içerisinde belirlenen ikon (*.png uzantılı) ve kaynak HTML dosyası da konfigürasyon dosyası ile birlikte aynı lokasyona yerleştirilmiştir.
(Resimlerin büyük halleri için üzerilerine tıklayınız)
Hiç vakit kaybetmeden kaynak olarak kullanılacak olan HTML dosyasının içeriğini hazırlıyoruz. Yukarıda bahsedildiği üzere amacımız geliştirdiğimiz widget içerisinden bize izin verilen ölçüde bazı sistemsel değerleri çekmek ve widget içerisinde uygun yerlerde görüntülemektir. Bu noktada bu değerlere ulaşabileceğimiz SystemState objesini widget javascript objesinin createObject fonksiyonuna “SystemState” değerini gönderek oluşturuyor ve ss isminde bir değişkende tutuyoruz. Bir sonraki aşamada ise ss isimli SystemState değişkeni üzerinden yukarıdaki tabloda isimleri verilen özelliklere ulaşıyor ve bu özelliklerin değerlerini aşağıdaki ekran görüntüsünde gösterildiği üzere bir div içerisinde görüntüleyecek javascript fonksiyonunu oluşturuyoruz.
Bu fonksiyonu ise HTML dosyamız içerisinde oluşturduğumuz button kontrolünün client side click event’i (onlick) tetiklendiğinde çağırıyoruz. İşte bu kadar !
Widget’ ımızı paketlemeye geçmeden önce ihtiyaç duyabileceğimiz önemli bir konuya daha dikkat çekmemiz gerekiyor. Değişikliklerin algılanması. Ya biz yukarıda listelenen sistemsel değerlerin herhangi birinde bir değişiklik olduğunda bu değişiklikten haberdar olmak ve bir javascript fonksiyonunu çalıştırmak istiyorsak ?
Bu ihtiyacın çözümü için yukarıda listelenen SystemState değerleri içerisinde çok basit bir yöntem bulunmaktadır. Değişikliğini algılamak istediğiniz SystemState değerinin üzerinden Javascript addEventListener fonksiyonu ile “changed” olayını yakalayan kod bloğunu aşağıdaki ekran görüntüsündeki gibi ekliyoruz. “changed” yani değişiklik durumu söz konusu olduğunda ise addEventListener fonksiyonunun ikinci parametresinde verilen fonksiyon olan “Degisti” fonksiyonu otomatik olarak çağırılacaktır. Örneğimizde telefonun güç değeri değiştiğinde ekrana mesaj kutusu getiren bir kod bloğunu ekliyoruz.
Daha önce yazdığımız SistemOzellikleriniYukle fonksiyonu içerisine EventHandler’ ımızı ekliyoruz. Ardından bu EventHandler içesinde işaret edilen “Degisti” isimli Javascript fonksiyonumuzu yazıyoruz.
Sıra geldi widget’ ımızı paketlemeye. Tüm gerekli dosyaları seçip zipledikten sonra uzantısını *.widget ya da *.wgt olarak değiştiriyoruz.
Widget’ a mobil cihaz emulatörümüz üzerinden erişip kurulum işlemlerine başlıyoruz.
Widget’ ın başarılı bir şekilde kurulmasından sonra çalıştırıp sayfa içerisindeki button kontrolüne tıklıyoruz ! Hepsi bu kadar !
Emulatör ayarlarından batarya gücünü azaltıyoruz.
OK’ e tıkladığımızda değişikliğin algılandığını ve mesaj kutusunun ekrana geldiğini görüyoruz ! İşte bu kadar !
Hazırladığımız örnek widget’ ı ve diğer dosyaları buradan indirebilirsiniz. Bir başka yazıda daha görüşmek üzere.
23 Eylül 2009
Windows Mobile 6.5 - Widget Javascript Object
Daha önce de konuştuğumuz üzere Windows Mobile 6.5 (WM 6.5) üzerinde uygulama geliştiriciler için gelen en büyük yeniliklerden bir tanesi hiç şüphesiz Widget olarak isimlendirilen, ilk olarak Windows Vista üzerinde Gadget olarak karşımıza çıkan ve standart bildiğimiz web teknolojilerini (HTML, Javascript, CSS) kullanarak geliştirebileceğimiz uygulama parçacıklarıdır. Geliştirdiğimiz Widget’ ların, dinamik bir yapıya sahip olmasını istediğimizde ise elimizdeki tek olanak Widget içerisinde yazabilecek olduğumuz Javascript kod bloklarıdır.
Windows Mobile 6.5 üzerindeki Widget geliştirirken, Javascript kod bloğu içerisinden erişebileceğimiz, widget metadata' ’ına ulaşabileceğimiz, widget menülerini belirleyebileceğimiz ve widget ikon özelliklerine ulaşabileceğimiz bir Javascript objesi bulunmaktadır ; widget !
Widget Javascript objesine widget içerisinde kullanıyor olduğumuz HTML dosyasının içerisinden Javascript kod blokları arasında ulaşabilmekteyiz. Bu obje vasıtası ile widget hakkında birçok bilgiye sahip olabilmekteyiz. Bu yazımızda ise, widget javascript objesini kullanarak widget metadatasına ulaşabilmemiz noktasında bir örnek üzerinde çalışacağız.
Bilindiği üzere Widget’ lar xml içerikli manifest olarak isimlendirilen “konfigurasyon” dosyalarına sahiplerdir. Bu dosyalar vasıtası ile widget içerisindeki gereken tüm bilgilere işletim sistemi tarafından ulaşılır ve widget gerektiği şekilde gerektiği kaynaklar kullanılarak çalıştırılır. XML içerikli bu manifest dosyasının içerisine nelerin yazılabileceğini daha önceki yazılarımızda detaylıca incelemiştik.
Örneğimizde aşağıdaki manifest dosyasını kullanan bir widget üzerinde çalışıyor olacağız.
Yukarıdaki konfigurasyon dosyasında, widget root elementi içerisinde widget ile ilgili gerekecek tüm konfigurasyon değerleri tanımlanmıştır. Widget çalışma zamanında bu değerlere Javascript ile ulaşabilmek için, “sadece wm 6.5 widget’ lar içerisinden kullanılabilecek bir javascript objesi olan widget objesinin kullanılması gerekmektedir. Aşağıdaki örnekte, yukarıdaki konfigurasyon dosyası içerisinde content olarak belirlenen WidgetContent.html dosyası içerisinde bir javascript kod bloğu tanımlanmış, kod bloğu içerisinde ise sayfa üzerine yerleştirilmiş bir div’ in içeriği widget objesi kullanılarak widget bilgileri ile değiştirilmektedir.
Yukarıdaki javascript kod bloğu, sayfa içerisine yerleştirilen bir button’ a tıklandığında client side olarak çalıştırılmaktadır. Kod bloğu içerisinde anlaşılabileceği üzere widget olarak isimlendirilen objeye direk olarak ulaşılabilmekte, widget manifest dosyası içerisindeki tüm bilgilere bu obje üzerinden ulaşılabilmektedir. Ayrıca bu yazımız içerisinde incelemediğimiz menu ve currentIcon özellikleri bir başka yazıda incelenecektir.
(Resmin Büyük Hali İçin Üzerine Tıklayınız)
Widget’ ı hızlıca paketliyoruz (Gerekli dosyaları seçip zip dosyası haline getiriyoruz, daha sonra uzantısını *.wgt ya da *.widget olarak değiştiriyoruz) ;
Widget’ ı Windows Mobile 6.5 emulatör’ ü üzerinden cihaza yüklüyoruz ve çalıştırıyoruz ;
Widget’ ı yüklüyoruz ;
Ve widget’ ı çalıştırıyoruz ;
Ve sonuç ! Uygulama çalıştırıldığında tüm bilgilere widget objesi üzerinden ulaşabilmekteyiz. Bir başka yazıda daha görüşmek dileğiyle.
Örnek uygulamayı buradan indirebilirsiniz !
2 Eylül 2009
.Net Compact Framework 3.5 – System.IO.Compression
Bu makalemizde .Net Compact Framework 3.5 ile mobil cihaz uygulama geliştiricilerin kullanımına sunulan ve mobil cihaz uygulamalarında sıkıştırma işlemlerine olanak sağlayan System.IO.Compression namespace’ i içerisindeki sınıfları inceleyecek, örnek bir uygulama geliştiriceğiz.
Bilgisayarların tüm gelişim tarihi boyunca farklı ihtiyaçlar üzerinde birçok metodoloji geliştirilmiş ve tüm bu metodolojiler zamanla standart bilgisayar hayatımıza girmiş bulunmaktadır. İnsanoğlunun bu gelişim sürecinde üzerinde çalıştığı en önemli nokta ise temel olarak byte dizileri olarak adlandırılan veri kümelerini bilgisayar ortamında daha efektif ve daha iyi nasıl depolanacağıdır. Bu noktada araştırıldığında ise zaman içerisinde bu veri kümelerinin taşınılabilirlilik ve depolama noktasında hayatımızı kolaylaştırabilmesi açısından birçok çalışma gerçekleştirilmiş ve bugün birçoğumuzun günlük hayatında farkında olmadan yüzlerce kez kullandığımız yöntemlere dönüşmüştür.
Bu metodolojilerin en başında hepinizin tahmin edebileceği üzere sıkıştırma (zip / unzip) işlemleri gelmektedir. Sıkıştırma mantığına temel olarak bakıldığında böyle bir işlemin gerçekleştirilebilmesi için gereken yazılım kodlanabilmesi için çok yüksek bir matematik bilgisine ve bu matematik bilgisini yazılımsal olarak destekleyebilecek programlama bilgisine sahip olunması gerektiği kolay bir şekilde anlaşılabilmektedir. Sıkıştırma işlemleri tüm gelişim tarihi boyunca çok önemli bir yer kaplamış, farklı algoritmalar üzerinden bugünkü standart olarak kabul edilebilecek ve günlük hayatta yüzlerce kez kullandığımız / kullanıyor olduğumuz halini almıştır. Bugün araştırıldığında en meşhur ve en çok kullanılan sıkıştırma uygulamalarının arka tarafında tarihteki en meşhur sıkıştırma algoritmalarından Deflate Algoritması kullanılmaktadır. Deflate algoritması ile ilgili ayrıntılı bilgiye http://en.wikipedia.org/wiki/DEFLATE_(algorithm) adresinden ulaşabilir, bu algoritmanın arka tarafındaki matematiksel altyapıyı öğrenebilirsiniz.
Bu makalemizde ise bu algoritmaları kullanan sınıfların hazır olarak tanımlandığı System.IO.Compression namespace’ i içerisindeki sınıfları kullanarak mobil cihaz uygulamalarında sıkıştırma işlemlerinin nasıl gerçekleştirilebileceği ile ilgili konuyu ifade edecek ve örnek bir uygulama geliştirilecektir.
Hızlı bir şekilde .Net Compact Framework 3.5 ile mobil cihaz uygulamalarında hayatımıza giren sınıfları tanımaya geçelim.
Öncelikle belirtmemiz gerekirki bu sınıfları masaüstü .net Framework uygulama geliştiricileri .net Framework 2.0 sürümünden beri kullanmakta, kendi uygulamalarında Deflate algoritması üzerinden sıkıştırma işlemleri gerçekleştirebilmektedirler. Biz ise bugün .net Compact Framework 3.5 ile mobil cihaz uygulama geliştiricilerinde hayatına giren bu sınıflarla mobil cihaz üzerinde çalışan ve zip / unzip işlemleri gerçekleştirebileceğimiz bir uygulama geliştireceğiz.
Üstteki resimden de anlaşılabileceği üzere System.IO.Compression içerisinde aslında birbiriyle küçük bir fark dışında tamamen aynı iki adet sınıf bulunmaktadır.
DeflateStream adından da anlaşılabileceği üzere Deflate algoritmasını kullanarak sıkıştırma ve açma işlemi gerçekleştirmeye yarayan altyapıyı içerisinde barındırmaktadır. GzipStream ise yine Deflate algoritmasını kullanmaktadır, fakat içerisine Gzip dosya formatına uygun bazı başlık bilgileri eklemekte, dolayısıyla gzip uzantısına sahip dosyaları açabilecek tüm uygulamalarda açabilecek hale getirmektedir.
Hiç vakit kaybetmeden Visual Studio 2008 üzerinde bir mobil cihaz uygulaması açarak işe başlayalım. Bu noktada belirtmemiz gerekise geliştirilecek olan uygulamanın hedef platformu Windows Mobile 6.0 yüklü dokunmatik özelliğe sahip (Windows Mobile 6.0 Professional) cihazlar olduğundan dolayı ilgili SDK’ yı sisteminize kurmanız gerekmektedir. İlgili SDK ‘ yı http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?familyid=06111A3A-A651-4745-88EF-3D48091A390B&displaylang=en adresinden indirebilirsiniz. Visual Studio üzerinde bir mobil cihaz uygulaması oluşturarak hızlı bir şekilde örnek projemizi geliştirmeye başlayalım.
Projemizin adı MobiZip.
Hedef platformumuz ise Windows Mobile Professional 6 SDK üzerinde .Net Compact Framework 3.5 sürümü olacaktır.
Uygulama ekranını tasarlamaya geçmeden önce hızlı bir şekilde uygulamamızın senaryosunu ifade edelim.
Uygulamanın temel amacı mobil cihaz üzerinde konumlandırılmış bir dosyayı sıkıştırmak ya da belirli koşullar sağlandığı taktirde bu sıkıştırılan dosyayı açıp tekrardan eski haline getirmektir. Bu noktada bu koşulları ifade etmemiz gerekirse ;
Uygulamamızın kullanacak olduğu dosya uzantısı DosyaAdi.mobizip olacaktır. DeflateStream yapısı gereği dosyanın sıkıştırılmadan önceki adı ve boyut bilgisini tutmadığından ve dosyanın eski haline getirilmesi noktasında bu bilgilere ihtiyaç duyulacağından sıkıştırılmış dosyanın yanına uzantısı DosyaAdi.mobizip.info olan bir bilgi dosyası daha oluşturulacaktır. Bu dosya içerisinde arasında | işareti koyularak dosyanın orjinal adı ve sıkıştırılmadan önceki boyutu kaydedilecektir.
Hızlı bir şekilde uygulama ekranını tasarlayalım.
Uygulama ekranına baktığımızda çokta karmaşık bir arayüz olmadığını, ihtiyaçlar noktasında sıkıştırma yada açma işlemi gerçekleştirilecek olan dosyanın seçilebilmesi için gereken 3-4 adet kontrol yerleştirilmiştir. Ayrıca ekran üzerinde görünmeyen ve dosya seçme diyaloğunu temsil eden OpenFileDialog kontrolüde arayüz üzerine yerleştirilmitir. (OfdSelectFile)
Hızlı bir şekilde kod altyapısını oluşturmamız gerekirse ;
Senaryo gereği kullanıcı OpenFileDialog vasıtasıyla sıkıştırılacak yada açma işlemi gerçekleştirilecek dosyayı seçecektir.
... yazan button’ a tıkladığımızda aşağıdaki kod bloğu çalıştırılacaktır.
Yukarıdaki kod bloğundan anlaşılabileceği üzer dosya seçme ekranı üzerinden herhangi bir dosya seçildiğinde bu dosya bilgisi metin kutusu içerisine yazdırılmaktadır.
Bir sonraki aşamada sıkıştırma işlemlerinde kullanacak olduğumuz 3 adet stream obje referansını global’ e yerleştiriyoruz.
Bu noktada açıklamamız gerekirse ; DeflateStream adından da anlaşılabileceği üzere sıkıştırma ya da açma işlemlerini gerçekleştirecek olan Stream objesini temsil etmektedir. FsSource senaryoya göre o an işleme sokulan dosyanın stream’ i FsTarget ise o an senaryoya göre işlem görecek olan dosyanın stream’ ini temsil etmektedir.
Sıra geldi sıkıştırma / açma işlemlerini gerçekleştirecek olan Operate button’ una tıklandığında çalıştırılacak olan kod bloğunu hazırlamaya geldi.
Uygulamamız hangi işlemin yapılacağına (sıkıştırma / açma) seçilen dosyanın türüne bakarak karar verecektir. Eğer seçilen dosyanın uzantısı *.mobizip ise açma, değilse sıkıştırma işlemi gerçekleştirecektir. Aynı zamanda *.mobizip uzantısına sahip olsa bile dosyanın eski haline getirilebilmesi için gereken *.mobizip.info dosyasınıda sıkıştırılmış dosyanın yanında arayacak şayet bulabilirse hata vermeden işlemi tamamlayacaktır.
Operate tuşuna basıldığında ilk olarak dosyanın türünü inceliyoruz ;
Bu if koşulunun else ayağında ise sıkıştırma işlemi gerçekleştirilmektedir.
Hızlı bir şekilde uygulamamıza devam edelim. Eğer seçilen dosya mobizip uzantısına sahip ise açma işleminin yapılacağı ile ilgili kod bloğu çalıştırılmaktadır. Bu kod bloğunda ise ilk olarak ilgili dosyanın bilgilerinin bulunduğu info dosyası aranmaktadır.
Dosya eğer başarılı bir şekilde bulunabilmiş ise dosya içeriği | işaretine göre split edilmekte ve bir diziye aktarılmaktadır.
Bir sonraki aşamada açma işlemi için gereken kodlar yazılmaktadır.
Yazılan kodları sırasıyla incelediğimizde ilk olarak global’ de tanımlanan Stream objelerinin instance’ ları oluşturulmakta ; FsSource açılacak olan dosyayı temsil etmekte, FsTarget ise açıldıktan sonra oluşturulacak olan eski dosyayı temsil etmektedir.
DeflateStream objesinin instance’ ının oluşturulduğu satırda ise ilk parametresinde açılacak olan stream’ a referans, ikinci parametresinde ise gerçekleştirilecek olan işlem seçilmiştir.
Bir sonraki satırda info dosyasının yardımıyla dosyanın açıldıktan sonraki halinin byte dizisini depolayabilecek bir buffer oluşturulmuş, boyut olarakta yine info dosyasının yardımıyla eski dosyanın (sıkıştırılmadan önceki) boyutu atanmıştır.
ds.Read ile başlayan satırda sıkıştırılmış dosyanın tekrardan açılmış hali buffer ‘ a kopyalanmakta,bir sonraki satırda ise buffer içerisindeki açılmış hali FsTarget stream’ i üzerinden yeni oluşturulmuş ve açılmış olan dosyaya yazılmaktadır. İşte bu kadar ! Bu noktadaki en önemli uyarı ise stream’ leri kullandıktan sonra kesin olarak kapatmanızdır. Aksi taktirde dosyalara erişim kısıtlanacak ve hata alınacaktır.
Bir diğer çalıştırılacak olan kod bloğu ise sıkıştırma işlemi için gereken kod bloğudur. Uygulama uzantının *.mobizip olmadığı durumlarda sıkıştırma işlemi gerçekleştirmekte ; bununla birlikte bir info dosyası oluşturmaktadır.
Yukarıdaki kod bloğu incelendiğinde ise aslında bir önceki işlemle karşılaştırıldığında tam ters hareket uygulanmaktadır.
İlk iki satırda sıkıştırılmış ve sıkıştırılacak olan dosyalar ilgili stream’ lere yüklenmekte, bir sonraki aşamada ise dosya bilgilerinin tutulduğu FileInfo değişkeni oluşturulmaktadır.
Daha sonra sıkıştırılacak olan dosyanın verileri Buffer’ a yüklenmekte, ve DeflateStream üzerinden FsTarget isimli stream’ e bu veriler sıkıştırılarak gönderilmektedir.
Bu işlemden sonra *.mobizip.info uzantılı dosya da kaydedilmekte ve işlem tamamlanmaktadır. İsterseniz hiç vakit kaybetmeden uygulamamızı Emulator üzerinde deneyelim.
Uygulamamızı çalıştırdığımızda aşağıdaki görüntüyü elde etmemiz gerekmektedir.
Dosya seçme ekranını açarak daha önceden cihaza kopyaladığımız ve sıkıştırılmaya çok müsait olan bir BMP dosyasını seçiyoruz.
Ve son görünüm,
Operate tuşuna tıkladığımızda uygulama dosyanın uzantısına bakacak ve sıkıştırma işlemi gerçekleştirecektir.
Dosyanın bulunduğu yere gidip baktığımızda dosyanın yanında 2 adet daha dosya görmekteyiz. Bunlardan biri sıkıştırılmış olan dosya (*.mobizip) ve sıkıştırılan dosyanın eski boyut bilgisi ve isim bilgisini tutan *.mobizip.info dosyası.
Dikkat edilecek olursa dosya boyutu neredeyse 20 kat küçülmüştür.
Bir sonraki aşamada OrnekBMP isimli bmp dosyasını siliyoruz.
Ve bu dosyayı sıkıştırıldığı halinden tekrar oluşturuyoruz.
Öncelikle uygulamamızdan mobizip uzantılı sıkıştırılmış dosyayı seçiyoruz.
Operate tuşuna bastığımda ise açma işlemi başarıyla gerçekleştirilmektedir ;
Dosyanın bulunduğu yere tekrar gidip baktığımızda ;
Dosyanın tekrar oluşturulmuş olduğunu görmekteyiz.
İşte bu kadar !
Bu makalede .net Compact Framework 3.5 ile birlikte gelen System.IO.Compression sınıflarını kullanarak bir sıkıştırma / açma işleminin nasıl gerçekleştirilebileceği ile ilgili örnek bir uygulama geliştirdik.
Başka bir makalede daha görüşmek dileğiyle.
1 Eylül 2009
.Net Compact Framework 3.5 – WCF Servislerinin Kullanımı
Bilindiği üzere .net Compact Framework 3.5 sürümünün en heyecan verici yeniliklerinden birtanesi halihazırda kullanılıyor olan WCF servislerine “belirli kısıtlamalarla” erişilmesine verdiği destektir. Windows Communication Foundation, kısa adıyla WCF, .Net Framework 3.0 ile birlikte hayatımıza giren yeni nesil dağıtık uygulama geliştirme iletişim arabirimidir. Birçok dağıtık uygulama geliştirme teknolojisini bünyesinde barındıran WCF, dekleratif konfigürasyon özelliğiyle servis geliştiricilerin hayatını ciddi anlamda kolaylaştırmaktadır. Bu yazımızda hali hazırda kullanıyor olduğumuz basit bir WCF servisine .Net Compact Framework 3.5 kullanılarak geliştirilmiş bir mobil cihaz uygulamasında nasıl ulaşabileceğimizi ve servis çağrılarının nasıl gerçekleştirilebileceğini örneklendireceğiz.
Örneğimize başlamadan önce .Net Compact Framework 3.5 üzerinde desteklenen WCF içeriği hakkında kısaca bilgilenelim. Bilindiği üzere .Net Compact Framework 3.5 üzerinde sınırlı bir WCF desteği verilmektedir. Bu noktada belkide hissedebileceğimiz en büyük eksiklik hali hazırda kullanabiliyor olduğumuz Binding’ lerden sadece basicHttpBinding’ in destekleniyor olmasıdır. Bunun dışında Custom Binding, WindowsMobileMailBinding ve ExchangeWebServiceMailBinding desteklenmektedir. .Net Compact Framework 3.5 üzerinde desteklenen WCF’ in tüm özelliklerine http://blogs.msdn.com/andrewarnottms/archive/2007/08/21/the-wcf-subset-supported-by-netcf.aspx adresinden erişebilirsiniz. Bunun dışında masaüstü uygulamalardan WCF servislerine bağlanmak istediğimizde Visual Studio 2008 üzerinde görsel olarak kullanabildiğimiz NetSvcUtil.exe aracı .Net Compact Framework 3.5’ ta direk desteklenmemekte, http://download.microsoft.com/download/6/2/0/6205ED05-E435-44FC-AA82-B763CA5F8B1A/NetCFSvcUtil.exe adresinden indirebileceğiniz NetCFSvcUtil.exe vasıtasıyla Proxy sınıfları oluşturulabilmektedir.
Hiç vakit kaybetmeden örneğimize geçelim. Örneğimiz 2 projeden oluşmaktadır ; mobil cihaz üzerinden çağrıda bulunacak olduğumuz WCF servisi ve çağrıda bulunacak olan mobil cihaz uygulamamız. İlk olarak WCF servisimizi geliştirelim.
WCF servisimiz için bir Console Application projesi açıyoruz ve System.ServiceModel referansını ekliyoruz.
Projemize ServiceLibrary adında bir klasör ekliyoruz ve klasör içerisine Service Contract’ ımızı tanımlayabilmemiz için bir Interface (Arayüz) ekliyoruz. IMobileService ismini verdiğimiz arayüzümüz içerisine aşağıdaki tanımlamaları yapıyoruz.
Bir sonraki aşamada Service Contract arayüzümüzü implemente ettiğimiz Service sınıfımızı oluşturuyoruz.
Ve sıra geldi konfigürasyona. Projemize App.config dosyasını ekliyoruz ve aşağıdaki servis konfigurasyonunu tanımlıyoruz.
Servis tanımlamasını yaptıktan sonra mobil cihaz uygulamamız üzerinden erişebileceğimiz bir Endpoint tanımlıyoruz. Endpoint’ in Binding parametresi basicHttpBinding değerine sahiptir. Ve son olarak Servis’ i Console uygulamamız üzerinden aşağıda kod bloğu vasıtasıyla başlatıyoruz.
Uygulamamızı başlattığımızda aşağıdaki görünümü elde etmiş olmak durumundayız.
Servis adresini tarayıcımız üzerinden ziyaret ettiğimizde ise ;
Servis metadata erişim sayfasına ulaşabilmekteyiz. Sıra geldi bu servise ulaşacak mobil cihaz uygulamasını geliştirmeye. Hızlı bir şekilde vakit kaybetmeden bir Mobil Cihaz projesi açıyoruz ve ekran üzerine bir metin kutusu ve bir button kontrolü yerleştiriyoruz.
Bilindiği üzere masaüstü uygulamalarından WCF servislerine erişebilmek adına ilgili Visual Studio üzerinde Proxy sınıflarını üreten görsel bir araç bulunmaktadır. Bu araca “Add Service Reference” menü elemanı üzerinden erişebilmektedir. Araç arka tarafta NetSvcUtil.exe aracını çalıştırmakta ve proxy sınıflarını barındıran ilgili çıktıları aracın çalıştırıldığı projeye eklenmektedir.
Araca tıkladığımızda uzaktaki WCF servisine erişecek Proxy sınıflarını oluşturacak aşağıdaki araç açılmaktadır.
Gelelim işin detayına. Böyle bir görsel araç mobil cihaz uygulama projeleri için maalesef bulunmamaktadır. İşin enteresanı standart Visual Studio ile Proxy sınıfını oluşturabileceğimiz NetCFSvcUtil.exe aracıda birlikte gelmemekte, yazının başında belirtilen adresten ayrıca indirilmesi gerekmektedir. Aracın indirilmesinden sonra servisimizi çalıştırıyoruz ve araca aşağıdaki komut değerlerini göndererek konsol üzerinden çalıştırıyoruz.
Ekran görüntüsünden de anlaşılabileceği üzere çalışılan servise bağlanılmış ve iki adet çıktı üretilmiştir. Bu çıktılar varsayılan lokasyona oluşturulmuştur. Bir sonraki aşamada yapmamız gerekenler bu çıktıları kopyalayıp mobil cihaz projemize yapıştırmak ve proxy sınıfını örneklendirerek çalışan servise ulaşmak olacaktır. Dosyaların ikisinide projemize kopyalıyoruz.
Ve button’ a tıkladığımızda aşağıdaki kod bloğunu yazıyoruz.
İşte bu kadar ! Proxy sınıfının bir örneğini oluşturup fonksiyonumu çağırıyoruz. Gerekli koşulları sağlayıp uygulamamızı çalıştırdığımızda ise ;
Hepsi bu kadar ! Mobil cihaz uygulamamız WCF servisi üzerinde tanımlı fonksiyonumuz ile haberleşmekte ve değerler karşı tarafa taşınmaktadır.
Geliştirilen örnek uygulamayı buradan indirebilirsiniz. Bir başka yazıda daha görüşmek üzere.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)
ekin@evateknoloji.com
Kayıtlar
