Ekin Özçiçekçiler [MVP] - Kişisel Blog

.Net Compact Framework 3.5 – System.IO.Compression

Bu makalemizde .Net Compact Framework 3.5 ile mobil cihaz uygulama geliştiricilerin kullanımına sunulan ve mobil cihaz uygulamalarında sıkıştırma işlemlerine olanak sağlayan System.IO.Compression namespace’ i içerisindeki sınıfları inceleyecek, örnek bir uygulama geliştiriceğiz.

Bilgisayarların tüm gelişim tarihi boyunca farklı ihtiyaçlar üzerinde birçok metodoloji geliştirilmiş ve tüm bu metodolojiler zamanla standart bilgisayar hayatımıza girmiş bulunmaktadır. İnsanoğlunun bu gelişim sürecinde üzerinde çalıştığı en önemli nokta ise temel olarak byte dizileri olarak adlandırılan veri kümelerini bilgisayar ortamında daha efektif ve daha iyi nasıl depolanacağıdır. Bu noktada araştırıldığında ise zaman içerisinde bu veri kümelerinin taşınılabilirlilik ve depolama noktasında hayatımızı kolaylaştırabilmesi açısından birçok çalışma gerçekleştirilmiş ve bugün birçoğumuzun günlük hayatında farkında olmadan yüzlerce kez kullandığımız yöntemlere dönüşmüştür.

Bu metodolojilerin en başında hepinizin tahmin edebileceği üzere sıkıştırma (zip / unzip) işlemleri gelmektedir. Sıkıştırma mantığına temel olarak bakıldığında böyle bir işlemin gerçekleştirilebilmesi için gereken yazılım kodlanabilmesi için çok yüksek bir matematik bilgisine ve bu matematik bilgisini yazılımsal olarak destekleyebilecek programlama bilgisine sahip olunması gerektiği kolay bir şekilde anlaşılabilmektedir. Sıkıştırma işlemleri tüm gelişim tarihi boyunca çok önemli bir yer kaplamış, farklı algoritmalar üzerinden bugünkü standart olarak kabul edilebilecek ve günlük hayatta yüzlerce kez kullandığımız / kullanıyor olduğumuz halini almıştır. Bugün araştırıldığında en meşhur ve en çok kullanılan sıkıştırma uygulamalarının arka tarafında tarihteki en meşhur sıkıştırma algoritmalarından Deflate Algoritması kullanılmaktadır. Deflate algoritması ile ilgili ayrıntılı bilgiye http://en.wikipedia.org/wiki/DEFLATE_(algorithm) adresinden ulaşabilir, bu algoritmanın arka tarafındaki matematiksel altyapıyı öğrenebilirsiniz.

Bu makalemizde ise bu algoritmaları kullanan sınıfların hazır olarak tanımlandığı System.IO.Compression namespace’ i içerisindeki sınıfları kullanarak mobil cihaz uygulamalarında sıkıştırma işlemlerinin nasıl gerçekleştirilebileceği ile ilgili konuyu ifade edecek ve örnek bir uygulama geliştirilecektir.

Hızlı bir şekilde .Net Compact Framework 3.5 ile mobil cihaz uygulamalarında hayatımıza giren sınıfları tanımaya geçelim.

Öncelikle belirtmemiz gerekirki bu sınıfları masaüstü .net Framework uygulama geliştiricileri .net Framework 2.0 sürümünden beri kullanmakta, kendi uygulamalarında Deflate algoritması üzerinden sıkıştırma işlemleri gerçekleştirebilmektedirler. Biz ise bugün .net Compact Framework 3.5 ile mobil cihaz uygulama geliştiricilerinde hayatına giren bu sınıflarla mobil cihaz üzerinde çalışan ve zip / unzip işlemleri gerçekleştirebileceğimiz bir uygulama geliştireceğiz.



Üstteki resimden de anlaşılabileceği üzere System.IO.Compression içerisinde aslında birbiriyle küçük bir fark dışında tamamen aynı iki adet sınıf bulunmaktadır.

DeflateStream adından da anlaşılabileceği üzere Deflate algoritmasını kullanarak sıkıştırma ve açma işlemi gerçekleştirmeye yarayan altyapıyı içerisinde barındırmaktadır. GzipStream ise yine Deflate algoritmasını kullanmaktadır, fakat içerisine Gzip dosya formatına uygun bazı başlık bilgileri eklemekte, dolayısıyla gzip uzantısına sahip dosyaları açabilecek tüm uygulamalarda açabilecek hale getirmektedir.

Hiç vakit kaybetmeden Visual Studio 2008 üzerinde bir mobil cihaz uygulaması açarak işe başlayalım. Bu noktada belirtmemiz gerekise geliştirilecek olan uygulamanın hedef platformu Windows Mobile 6.0 yüklü dokunmatik özelliğe sahip (Windows Mobile 6.0 Professional) cihazlar olduğundan dolayı ilgili SDK’ yı sisteminize kurmanız gerekmektedir. İlgili SDK ‘ yı http://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?familyid=06111A3A-A651-4745-88EF-3D48091A390B&displaylang=en adresinden indirebilirsiniz. Visual Studio üzerinde bir mobil cihaz uygulaması oluşturarak hızlı bir şekilde örnek projemizi geliştirmeye başlayalım.



Projemizin adı MobiZip.



Hedef platformumuz ise Windows Mobile Professional 6 SDK üzerinde .Net Compact Framework 3.5 sürümü olacaktır.

Uygulama ekranını tasarlamaya geçmeden önce hızlı bir şekilde uygulamamızın senaryosunu ifade edelim.

Uygulamanın temel amacı mobil cihaz üzerinde konumlandırılmış bir dosyayı sıkıştırmak ya da belirli koşullar sağlandığı taktirde bu sıkıştırılan dosyayı açıp tekrardan eski haline getirmektir. Bu noktada bu koşulları ifade etmemiz gerekirse ;

Uygulamamızın kullanacak olduğu dosya uzantısı DosyaAdi.mobizip olacaktır. DeflateStream yapısı gereği dosyanın sıkıştırılmadan önceki adı ve boyut bilgisini tutmadığından ve dosyanın eski haline getirilmesi noktasında bu bilgilere ihtiyaç duyulacağından sıkıştırılmış dosyanın yanına uzantısı DosyaAdi.mobizip.info olan bir bilgi dosyası daha oluşturulacaktır. Bu dosya içerisinde arasında | işareti koyularak dosyanın orjinal adı ve sıkıştırılmadan önceki boyutu kaydedilecektir.

Hızlı bir şekilde uygulama ekranını tasarlayalım.



Uygulama ekranına baktığımızda çokta karmaşık bir arayüz olmadığını, ihtiyaçlar noktasında sıkıştırma yada açma işlemi gerçekleştirilecek olan dosyanın seçilebilmesi için gereken 3-4 adet kontrol yerleştirilmiştir. Ayrıca ekran üzerinde görünmeyen ve dosya seçme diyaloğunu temsil eden OpenFileDialog kontrolüde arayüz üzerine yerleştirilmitir. (OfdSelectFile)

Hızlı bir şekilde kod altyapısını oluşturmamız gerekirse ;

Senaryo gereği kullanıcı OpenFileDialog vasıtasıyla sıkıştırılacak yada açma işlemi gerçekleştirilecek dosyayı seçecektir.

... yazan button’ a tıkladığımızda aşağıdaki kod bloğu çalıştırılacaktır.



Yukarıdaki kod bloğundan anlaşılabileceği üzer dosya seçme ekranı üzerinden herhangi bir dosya seçildiğinde bu dosya bilgisi metin kutusu içerisine yazdırılmaktadır.

Bir sonraki aşamada sıkıştırma işlemlerinde kullanacak olduğumuz 3 adet stream obje referansını global’ e yerleştiriyoruz.



Bu noktada açıklamamız gerekirse ; DeflateStream adından da anlaşılabileceği üzere sıkıştırma ya da açma işlemlerini gerçekleştirecek olan Stream objesini temsil etmektedir. FsSource senaryoya göre o an işleme sokulan dosyanın stream’ i FsTarget ise o an senaryoya göre işlem görecek olan dosyanın stream’ ini temsil etmektedir.

Sıra geldi sıkıştırma / açma işlemlerini gerçekleştirecek olan Operate button’ una tıklandığında çalıştırılacak olan kod bloğunu hazırlamaya geldi.

Uygulamamız hangi işlemin yapılacağına (sıkıştırma / açma) seçilen dosyanın türüne bakarak karar verecektir. Eğer seçilen dosyanın uzantısı *.mobizip ise açma, değilse sıkıştırma işlemi gerçekleştirecektir. Aynı zamanda *.mobizip uzantısına sahip olsa bile dosyanın eski haline getirilebilmesi için gereken *.mobizip.info dosyasınıda sıkıştırılmış dosyanın yanında arayacak şayet bulabilirse hata vermeden işlemi tamamlayacaktır.

Operate tuşuna basıldığında ilk olarak dosyanın türünü inceliyoruz ;



Bu if koşulunun else ayağında ise sıkıştırma işlemi gerçekleştirilmektedir.



Hızlı bir şekilde uygulamamıza devam edelim. Eğer seçilen dosya mobizip uzantısına sahip ise açma işleminin yapılacağı ile ilgili kod bloğu çalıştırılmaktadır. Bu kod bloğunda ise ilk olarak ilgili dosyanın bilgilerinin bulunduğu info dosyası aranmaktadır.



Dosya eğer başarılı bir şekilde bulunabilmiş ise dosya içeriği | işaretine göre split edilmekte ve bir diziye aktarılmaktadır.

Bir sonraki aşamada açma işlemi için gereken kodlar yazılmaktadır.



Yazılan kodları sırasıyla incelediğimizde ilk olarak global’ de tanımlanan Stream objelerinin instance’ ları oluşturulmakta ; FsSource açılacak olan dosyayı temsil etmekte, FsTarget ise açıldıktan sonra oluşturulacak olan eski dosyayı temsil etmektedir.

DeflateStream objesinin instance’ ının oluşturulduğu satırda ise ilk parametresinde açılacak olan stream’ a referans, ikinci parametresinde ise gerçekleştirilecek olan işlem seçilmiştir.

Bir sonraki satırda info dosyasının yardımıyla dosyanın açıldıktan sonraki halinin byte dizisini depolayabilecek bir buffer oluşturulmuş, boyut olarakta yine info dosyasının yardımıyla eski dosyanın (sıkıştırılmadan önceki) boyutu atanmıştır.

ds.Read ile başlayan satırda sıkıştırılmış dosyanın tekrardan açılmış hali buffer ‘ a kopyalanmakta,bir sonraki satırda ise buffer içerisindeki açılmış hali FsTarget stream’ i üzerinden yeni oluşturulmuş ve açılmış olan dosyaya yazılmaktadır. İşte bu kadar ! Bu noktadaki en önemli uyarı ise stream’ leri kullandıktan sonra kesin olarak kapatmanızdır. Aksi taktirde dosyalara erişim kısıtlanacak ve hata alınacaktır.

Bir diğer çalıştırılacak olan kod bloğu ise sıkıştırma işlemi için gereken kod bloğudur. Uygulama uzantının *.mobizip olmadığı durumlarda sıkıştırma işlemi gerçekleştirmekte ; bununla birlikte bir info dosyası oluşturmaktadır.



Yukarıdaki kod bloğu incelendiğinde ise aslında bir önceki işlemle karşılaştırıldığında tam ters hareket uygulanmaktadır.

İlk iki satırda sıkıştırılmış ve sıkıştırılacak olan dosyalar ilgili stream’ lere yüklenmekte, bir sonraki aşamada ise dosya bilgilerinin tutulduğu FileInfo değişkeni oluşturulmaktadır.

Daha sonra sıkıştırılacak olan dosyanın verileri Buffer’ a yüklenmekte, ve DeflateStream üzerinden FsTarget isimli stream’ e bu veriler sıkıştırılarak gönderilmektedir.

Bu işlemden sonra *.mobizip.info uzantılı dosya da kaydedilmekte ve işlem tamamlanmaktadır. İsterseniz hiç vakit kaybetmeden uygulamamızı Emulator üzerinde deneyelim.

Uygulamamızı çalıştırdığımızda aşağıdaki görüntüyü elde etmemiz gerekmektedir.



Dosya seçme ekranını açarak daha önceden cihaza kopyaladığımız ve sıkıştırılmaya çok müsait olan bir BMP dosyasını seçiyoruz.



Ve son görünüm,



Operate tuşuna tıkladığımızda uygulama dosyanın uzantısına bakacak ve sıkıştırma işlemi gerçekleştirecektir.



Dosyanın bulunduğu yere gidip baktığımızda dosyanın yanında 2 adet daha dosya görmekteyiz. Bunlardan biri sıkıştırılmış olan dosya (*.mobizip) ve sıkıştırılan dosyanın eski boyut bilgisi ve isim bilgisini tutan *.mobizip.info dosyası.



Dikkat edilecek olursa dosya boyutu neredeyse 20 kat küçülmüştür.

Bir sonraki aşamada OrnekBMP isimli bmp dosyasını siliyoruz.



Ve bu dosyayı sıkıştırıldığı halinden tekrar oluşturuyoruz.

Öncelikle uygulamamızdan mobizip uzantılı sıkıştırılmış dosyayı seçiyoruz.



Operate tuşuna bastığımda ise açma işlemi başarıyla gerçekleştirilmektedir ;



Dosyanın bulunduğu yere tekrar gidip baktığımızda ;



Dosyanın tekrar oluşturulmuş olduğunu görmekteyiz.

İşte bu kadar !

Bu makalede .net Compact Framework 3.5 ile birlikte gelen System.IO.Compression sınıflarını kullanarak bir sıkıştırma / açma işleminin nasıl gerçekleştirilebileceği ile ilgili örnek bir uygulama geliştirdik.

Başka bir makalede daha görüşmek dileğiyle.

Etiketler: .net compact framework, system.io.compression, windows mobile